فهم وتحلیل روایات تأویل آیه «کهیعص» به واقعه کربلا

از جمله آیات متشابه قرآن کریم، آیات فواتح برخی سور، معروف به حروف مقطعه­ هستند. یکی از آن­ها، آیه­ی «کهیعص» در ابتدای سوره مبارکه مریم است. در برخی احادیث مندرج در کتب روایی امامیه، پیرامون این آیه، تأویلی ارائه شده است که آن را با امام حسین (ع) و حادثه­ی کربلا انطباق می­دهد. پرسش اساسی این است که با عنایت به فهم این حدیث، این تأویل آیه تا چه حد مورد اعتماد است؟ در این مقاله تلاش شده است با بهره­گیری از روش تحلیلی توصیفی به بررسی سندی و متنی روایت حاوی این تأویل از آیه پرداخته شود تا با فهم کل روایت، مقایسه­ای با مفاهیم بنیادین شیعه صورت پذیرد. بررسی­ها نشان می­دهد؛ با توجه به نقدهای جدّی سندی؛ عدم ذکر روایت در کتب روایی و تفسیری معتبر و حضور افراد مجهول، ضعیف، غالی و کذّاب در میان راویان و متنی؛ شش اشکال عمده به خصوص وارد ساختن نسبت­های ناروا به امامَین عسکری (ع) و مهدی (عج)، ضعف شدید آن اثبات شده و در نتیجه به این تأویل از آیه نمی­توان اعتماد نمود.